Momenteel heeft 1 op de 16 mensen in Nederland diabetes. Dit komt neer op ruim een miljoen mensen. Per jaar komen daar ruim 85.000 diabetespatiënten bij. Ook wereldwijd gezien neemt de aandoening epidemische vormen aan: maar liefst 350.000.000 mensen hebben diabetes.
Deze, op zich al, zeer verontrustende explosieve stijging van het aantal diabetespatiënten, leidt volgens sommige  wetenschappers tot een tweede epidemie: die van Alzheimer. Recentelijk is er veel discussie over het wel of niet bestaan van deze ‘diabetes type 3’. Hieronder volgt een korte uiteenzetting over alle drie de vormen van diabetes.

Jeugd- en ouderdomsdiabetes

Bij de aandoening diabetes kennen wij het onderscheid tussen diabetes type 1 en type 2. Bij type 1 speelt meestal een genetische factor een rol, ofwel de ziekte lijkt aangeboren. De aandoening werd vroeger jeugddiabetes genoemd, maar tegenwoordig gebruiken we die term niet meer aangezien de ziekte op alle leeftijden naar buiten kan treden. De ziekte kan ook op latere leeftijd spontaan ontstaan. Diabetes type 2 is een ziekte die zich doorgaans gedurende de jaren door ontwikkelt. Het werd voorheen ‘ouderdomssuiker’ genoemd, aangezien voornamelijk oudere mensen de ziekte kregen. De laatste decennia tonen echter aan dat diabetes type 2 een bedreiging vormt voor de gezondheid van mensen van alle leeftijden.

‘Diabetes is een van de grootste doodsoorzaken wereldwijd. Onze studie toont aan dat diabetes een van de grootste lasten voor onze gezondheidszorgsystemen aan het worden is.’ aldus Professor Majid Ezzati (Imperial College London) - een van de auteurs van een grootschalig wereldwijd onderzoek naar diabetes type 2.¹

Signalen!

Een tijdige behandeling kan diabetes (type 2) voorkomen, of althans voorkomen dat diabetes zeer ernstig wordt. Of dat een van de bijkomende complicaties optreedt, zoals hart- en vaatziekten, nierziekten en voetamputaties. Let hierom goed op de signalen (in een voorstadium) van diabetes en bezoek uw huisarts als u vermoedt dat de signalen op uw situatie van toepassing zijn.

Diabetes type 1

Symptomen: Vaak dorst en veel plassen, afvallen, veel trek hebben - of juist helemaal niet, wazig zien, misselijk zijn of overgeven.
Behandeling: insuline spuiten. Een gezonde voeding en genoeg bewegen levert een bijdrage aan het onder controle houden van de ziekte.

Diabetes type 2

Symptomen: Vaak dorst en veel plassen, rode en branderige ogen, wazig of slecht zien, vermoeidheid,  slecht genezende wondjes, infecties die vaak terugkomen, kortademigheid, pijn in de benen.
Behandeling: Een gezonde en gevarieerde voeding en genoeg bewegen zijn de wapens in de strijd tegen de ziekte. Soms zijn tabletten of insuline nodig i.v.m. verlagen bloedsuikerspiegel.

Diabetes type 3

Diabetes type 3 is een recentelijk ontdekte ziekte. Er is hierom slechts beperkt onderzoek beschikbaar. Recente onderzoeksresultaten geven een aantal voorlopige, nog niet algemeen gedeelde conclusies.

Symptomen: Verhoging in hartslag, hoog bloedsuikergehalte;
symptomen van Alzheimer: geheugenverlies, verwarring en dementie;
sterke behoefte aan koolhydraten en suikers.
Opmerking: Vrouwen blijken een grotere kans op diabetes type 3 te hebben dan mannen;
overgewicht speelt een grote rol bij het ontwikkelen van de ziekte.
Behandeling: Nog te onderzoeken. In ieder geval zijn een gezonde voeding en genoeg bewegen de wapens in de strijd tegen de ziekte.

Hoge bloedsuikerspiegel

Bij diabetes verwerkt het lichaam glucose niet meer goed.
Glucose, ook wel bloedsuiker genoemd, is de voornaamste energiebron van de lichaamscellen. Dankzij het hormoon insuline blijft de bloedsuikerspiegel binnen bepaalde grenzen. Bij diabetes type 1 maakt de alvleesklier geen insuline meer aan. Het lichaam van mensen met diabetes type 2 reageert niet juist meer op insuline. In beide gevallen blijft de opgenomen glucose ongebruikt in het bloed achter. Het teveel aan bloedsuiker circuleert in het lichaam en zorgt voor een hoge bloedsuikerspiegel. Dat is zeer ongezond voor het lichaam. En op lange termijn tast het teveel aan bloedsuiker de organen en zenuwen aan zodat er ook andere ernstige ziekten kunnen ontstaan.

Veranderde leefstijl

Negen van de tien mensen met diabetes heeft type 2. Dat wil zeggen dat ongeveer een miljoen mensen in Nederland op het moment deze vorm van diabetes heeft. Wat is de reden dat de ziekte een explosieve groei heeft doorgemaakt en nu ook een bedreiging vormt voor alle leeftijdsgroepen?
Het antwoord hierop kan kort zijn: onze veranderde leefstijl.
Op het gebied van voeding (te veel eten, veel verkeerde vetten en veel suiker), minder lichaamsbeweging (te veel gebruik van de auto, te veel achter de tv, iPad en voor de computer) en een te hoog  lichaamsgewicht.
Ongezonde voeding, gebrek aan beweging en een te hoog lichaamsgewicht zouden ook een grote rol spelen bij het ontstaan van ‘diabetes type 3’.

Noodklok voor type 3

Sommige Amerikaanse onderzoekers² luiden de noodklok: volgens hun onderzoek mondt de wereldwijde  diabetesepidemie uit in een Alzheimerepidemie. Lang werd aangenomen dat alleen de alvleesklier insuline maakt. Maar ook de hersenen blijken dat te kunnen, weliswaar in kleine hoeveelheden. Sommige onderzoekers spreken van ‘diabetes type 3’ wanneer de hersenen ophouden met het maken van herseninsuline. De oorzaak zoeken zij in het Westerse dieet, met veel calorieën en vet. Dit dieet kan ervoor kan zorgen dat het lichaam op een bepaald moment niet meer gevoelig is voor insuline, waardoor diabetes type 2 ontstaat. Volgens deze onderzoekers gebeurt hetzelfde proces in de hersenen, waardoor diabetes (type 3) in de hersenen ontstaat. Met de ziekte Alzheimer als gevolg. Deze theorie is echter nog steeds een onderwerp van discussie. Het geeft in ieder geval een schrikbarend beeld van de enorme invloed van het verkeerde eetgedrag op onze algehele gezondheid.
Onderzoekers proberen met verdere onderzoeksresultaten helderheid te verkrijgen omtrent deze theorie.

Gezond eten en voldoende bewegen

Voor alle vormen van diabetes is een gevarieerde en gezonde voeding van groot belang (bij diabetes type 1 is het dagelijks spuiten van insuline noodzakelijk). Een gezond dieet, het behouden of krijgen van een ‘gezond’ gewicht en voldoende beweging kan in maar liefst 90% van de patiënten diabetes type 2 voorkomen. En steeds meer leggen wetenschappers de nadruk hierbij op het grote belang van de factor ‘beweging in combinatie met een gezonde voeding’. Mocht de eerder geschetste theorie van diabetes type 3 kloppen, dan zijn gezond eten en voldoende bewegen ook sleutels in onze strijd tegen een toekomstige Alzheimerepidemie.

¹ National, regional, and global trends in fasting plasma glucose and diabetes prevalence since 1980: systematic analysis of health examination surveys and epidemiological studies with 370 country years and 2•7 million participants. G. Danaei, M. Ezzati [e.a.] The Lancet, Volume 378, Issue 9785: 31 - 40, 2 juli 2011.

² Food for thought: Eat your way to dementia. Bijal Trivedi. New Scientist magazine, 01 September 2012.