Het verband tussen frisdrank en de ontwikkeling van diabetes

Veel mensen drinken regelmatig frisdranken of de light-versie ervan. Dat deze drankjes een grote rol spelen bij de explosieve stijging van onze suikerinname en hieraan gekoppelde ernstige gezondheidsproblemen, is niet bij iedereen bekend.
Leest u mee in deze nieuwsbrief over de gevolgen van het regelmatig nuttigen van frisdrank en de link met diabetes type 2. Onze praktische adviezen zijn gebaseerd op de meest actuele wetenschappelijke inzichten.

Populair

Sinds jaar en dag is frisdrank, op koffie na, de meest gedronken alcoholvrije drank. In 2013 dronk een Nederlander gemiddeld 99,4 liter per persoon per jaar. En dat cijfer is exclusief ijsthee en diverse ‘energiedranken’. Gemiddeld is 1/3 hiervan frisdrank zonder calorieën, ook bekend als light-frisdranken. Uit de laatste cijfers over de frisdrankconsumptie in Nederland blijkt dat er in 2012 bijna vijf keer meer frisdrank gedronken werd dan water. Verder komt naar voren dat Nederlanders vooral graag Cola drinken. Dit populaire drankje heeft in ons land een aandeel van maar liefst 61%.
 

Waarom is frisdrank zo ongezond?

Frisdrank is om een hele eenvoudige reden ongezond: het zit boordevol suiker. Een overmatig suikergebruik heeft een bewezen link met diabetes type 2. Het drinken van veel frisdrank ontregelt de bloedsuikerspiegel door de enorme hoeveelheden suiker; ook kan het veelvuldig innemen voor overgewicht zorgen.
De excessieve en chronische suikerconsumptie in Nederland steeg in een eeuw tijd van een kleine 5 naar 45 kilo per persoon per jaar. Maar liefst 85% hiervan bevindt zich in zoete en hartige producten als (wit)meel, likeur, ontbijtgranen, ketchup, mayonaise, chips en groenten in blik. Met als grootste boosdoener: frisdrank.
Maar niet alleen frisdrank zit boordevol suiker, ook fruitsappen zoals appelsap bevatten meer suiker dan je zou denken: zo bevat een pakje appelsap 4 klontjes suiker. Natuurlijke suikers in fruit en groenten zijn niet gevaarlijk voor het lichaam. Sterker nog: natuurlijke suikers zijn belangrijke energiebronnen voor spieren en hersenen. Voedingsmiddelen als groenten, fruit en volkorenbrood bevatten voldoende van deze nuttige en nodige suikers.

Wat is frisdrank? Frisdrank is het in 1956 door reclamemaker Dick Schiferli bedachte woord voor koolzuurhoudende limonade. In ruimere zin worden, volgens de Nederlandse Warenwet, ook niet-koolzuurhoudende limonades, sportdranken en ‘energiedranken’ tot de frisdranken gerekend. Frisdrank bestaat uit water en suiker of zoetstoffen. Hieraan mogen de volgende stoffen worden toegevoegd: aroma’s, koolzuur, vruchten-of plantensappen of eetbare bestanddelen van vruchten of planten. Tenslotte voegt men aan frisdrank additieven toe, deze worden gebruikt om de drank langer houdbaar te maken, te kleuren of een geurtje te geven. Op een etiket zijn deze extra ingrediënten herkenbaar aan een E-nummer.

 

 

 

 

 

 

 

 

In frisdrank zit zoveel suiker dat frisdrank-consumptie een grote rol speelt bij het ontwikkelen van diabetes type 2.

 

Rechtstreeks verband

Steeds meer wetenschappers zijn overtuigd van een rechtstreeks verband tussen de explosieve stijging van onze inname van suiker en ernstige gezondheidsproblemen, zoals diabetes type 2. De hoge inname van frisdrank speelt daar een grote rol bij.
De suikers in frisdrank - ook wel snelle koolhydraten genoemd - worden in hoog tempo in glucose omgezet vanwege hun eenvoudige structuur. Het gevolg van deze snelle opname is dat het insulineniveau hoog piekt. Het suikerniveau daalt maar het niveau aan insuline daalt niet zo snel mee. Hierdoor krijgt het lichaam weer behoefte aan glucose. Nuttigt men vervolgens weer snelle koolhydraten, dan begint het proces (telkens) opnieuw.

Ontregelen van insulinestelsel

Veel medici wijten het ontregelen van het insulinestelsel aan de opeenvolging van soortgelijke glucose- en insulinegolven. Vooral de insulinereceptoren, een soort voelsprieten van onze lichaamscellen, zouden daardoor gaan haperen. Hoe gevoeliger deze receptoren zijn voor insuline, hoe beter ze erop reageren en hoe sneller suikers worden opgenomen in onze cellen. Na een aantal jaren van overproductie wordt het lichaam steeds ongevoeliger voor insuline, het voorstadium van diabetes, ook wel insulineresistentie genoemd. Uiteindelijk reageert het lichaam niet meer op insuline. Glucose blijft dan onverwerkt in ons bloed achter waarmee de bloedsuikerspiegel chronisch te hoog is met als gevolg: diabetes type 2.

 

Wist u dat diabetes type 2 de snelst groeiende chronische ziekte van het moment is?

 

Overgewicht

De indirecte link tussen een te grote inname van suikers en diabetes type 2 is overgewicht.
Overgewicht speelt een grote rol als veroorzaker van het ontstaan en de ontwikkeling van diabetes. In de afgelopen dertig jaar is het aantal mensen met overgewicht in Nederland flink toegenomen, zowel bij volwassenen als bij kinderen en jongeren. Gemiddeld is het percentage overgewicht onder volwassenen met ruim 50% gestegen; onder kinderen en jongeren is een verhoging van 40% te zien. De cijfers tonen een zorgwekkende ontwikkeling aan. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) had in 2012 53% van de mannen en 42% van de vrouwen overgewicht; 11% van de mannen en 13% van de vrouwen had ernstig overgewicht. Voor kinderen en jongeren ligt dit percentage lager, maar nog steeds heeft 13% van de Nederlandse jeugd overgewicht, 3% van hen heeft zelfs een vorm van obesitas. Onderzoek toont aan dat 70% van alle kinderen die kampen met overgewicht, eveneens te zware volwassenen worden.

Het is eenduidig bewezen dat een ongezond voedingspatroon, met grote hoeveelheden geraffineerde koolhydraten, overgewicht kan veroorzaken. En mensen met overgewicht hebben een grotere kans om diabetes type 2 te ontwikkelen. Frisdrank bevat veel suikers. Als deze niet meteen verbrand worden, zet het lichaam suiker om in vet. En een te veel aan vet, veroorzaakt overgewicht. Al lange tijd is bekend dat vetweefsel een opslagplaats voor energie is. Nu wordt ook steeds duidelijker dat vetweefsel hormonen aanmaakt, die de stofwisseling beïnvloeden. Hierdoor kunnen insulineresistentie en uiteindelijk ook diabetes type 2 ontstaan.

Frisdranktaks

Wetenschappers van de Universiteit van Oxford en de Universiteit van Reading concluderen dat een hoge accijns op frisdrank in het Verenigd Koninkrijk – dat momenteel nog geen frisdranktaks heeft – kan bijdragen aan de bestrijding van overgewicht en obesitas. De bevindingen van de projectleiders zijn gepubliceerd in het gerenommeerde vaktijdschrift British Medical Journal.

In Europa hebben verschillende landen, waaronder Frankrijk, Hongarije en Finland, een belasting of een accijnsverhoging op frisdrank ingevoerd. In België is per 1 januari 2016 ook hogere belasting op frisdrank ingevoerd. In Nederland is dat nog niet het geval.

Light-frisdrank is niet gezond!

Veel mensen zijn zich er inmiddels van bewust, dat cola heel veel suiker bevat. Om de suikerinname te verlagen, maar wel de zoete smaak van suiker te ervaren, gebruiken veel mensen light-dranken als gezond alternatief. Deze drankjes worden gezoet met - vaak kunstmatige - zoetstoffen zoals aspartaam (zie onze nieuwsbrief zoetstoffen goed of fout  van januari 2015). De stoffen bevatten weinig calorieën en zouden geen invloed op de schommeling van de suikerspiegel hebben. Uit een zeer recent onderzoek van het Israëlische Weizmann Institute of Science blijkt dat niet alleen kristalsuiker, maar ook kunstmatige zoetstoffen de suikerstofwisseling veranderen, waardoor diabetes kan ontstaan.
Een Frans onderzoek onder 66.118 Franse vrouwen die 4 jaar lang gevolgd zijn, toonde opmerkelijke resultaten die onder meer suggereerden dat het drinken van light-dranken het risico op diabetes type 2 vergroot. Ook leek het drinken van light-dranken hun stofwisseling te verwarren waardoor de verbranding van de calorieën bemoeilijkt werd.

Onlangs stelden wetenschappers (University of Texas Health Science Center in San Antonio) ook vast dat de lightversie van frisdranken een ware belasting is voor de taille. Wie dagelijks light- frisdranken consumeert, ontwikkelt maar liefst drie keer zo veel vet als degenen die het drankje laten staan.

 

Gezonde leefstijl voor kleinere kans op diabetes

Het goede nieuws is dat diverse wetenschappelijke onderzoeken inmiddels hebben bewezen dat diabetes type 2 voor een groot deel te voorkomen is met het volgen van een gezonde leefstijl. Leefstijl heeft alles te maken met wat u eet en drinkt, hoeveel nachtrust u gemiddeld heeft, of u rookt en hoeveel u beweegt of sport. Concreet voor uw drankinname betekenthet volgen van zo’n gezonde leefstijl, dat u in ieder geval geen frisdranken en ‘niet-verse’ sappen (meer) nuttigt. Gezonde voeding en regelmatig bewegen hebben namelijk een gunstige invloed op de glucosewaarden en dus op het voorkomen van diabetes.

Frisdranken hebben een verslavende werking. En dus ook: hoe minder frisdrank u drinkt, hoe minder behoefte u krijgt aan deze drankjes.

 

Tips om de suikerbom frisdrank te vermijden of te verminderen:

Graag geven wij u tips om uw suikerconsumptie via frisdranken te verminderen, zodat u ernstige gezond-heidsproblemen voorkomt. Elke kleine stap is er 1 dichter-bij een gezond leven, zonder de ontwikkeling van diabetes type 2 en de complicaties ervan.

• Drink zoveel mogelijk water en thee. Koffie mag, maar maximaal twee kopjes per dag. Drink uw thee en koffie zonder  suiker of zoetstoffen. En echt: het went …! Uw behoefte naar zoet neemt af hoe minder suiker u consumeert.
• Voeg aan water stukjes citroen, komkommer, aardbei of verse munt toe voor een lekkere smaak
• Drink ook geen appelsap, nectar of jus d’orange uit een pak, verse sappen zijn lekkerder en veel gezonder!
• Heel veel zin in frisdrank? Drink eerst een glaasje water, dan heeft u daarna minder trek in frisdrank!
• Als u dan toch af en toe eens frisdrank neemt, zorg er dan voor dat u niet te veel drinkt. Wel een klein glas, maar geen heel blikje cola
• Let ook op met zogenaamde vitaminedrankjes, ook daar zit vaak veel suiker in
• Drink superfoods: pers grapefruits en drink bosbessensap: deze vruchten zijn een krachtige middellen tegen diabetes en overgewicht.

En belangrijk: leest u de etiketten van uw frisdrank of vruchtensap? Het is een stap in de goede richting om kritisch te kijken naar wat er in de producten zit die u koopt. De ingrediënten op de etiketten staan altijd op volgorde genoemd. Het eerstgenoemde ingrediënt is het meest aanwezig in het product. Onderstaand overzicht geeft u de meeste voorkomende benamingen aan die bestaan voor suiker en zoetstoffen. Ziet u een of meerdere van deze termen in de ingrediëntenlijst staan, dan weet u zeker dat uw drankje geraffineerde suikers of zoetstoffen bevat:
Basterdsuiker, dextrose, druivensuiker, fructose(-stroop), geleisuiker, glucose(-stroop), glucose-fructosestroop, invertsuiker, kandij(-suiker), kristalsuiker, lactose (melksuiker), maltodextrine, melasse(-stroop), rietsuiker, sacharose, sucrose, Suiker , vanillesuiker, aspartaam, Acesulfaam-K, advantaam, cyclamaat, sacharine, sucralose, sorbitol, xylitol, mannitol, isomalt, maltitol, en lactitol.

Diabetes als epidemie Een van de ernstige gevolgen van het feit dat mensen steeds zwaarder worden, is dat diabetes epidemische vormen aanneemt. Momenteel hebben wereldwijd 347 miljoen mensen diabetes. In Nederland is diabetes de meest voorkomende chronische ziekte: ruim 1 miljoen Nederlanders lijden aan deze ziekte - dat is zo’n 6% van de bevolking. Nog verontrustender is dat het aantal jaarlijks aanzienlijk toeneemt, want elke week komen er 1.000 patiënten bij. Steeds meer mensen beseffen dat ‘te hoog suiker’ geen onschuldige aandoening is. Een belangrijk onderdeel van de behandeling van diabetes is het onder controle houden van het bloedsuikergehalte. Blijft dit stabiel, dan is diabetes zelf meestal niet dodelijk. Het gevaar schuilt in de complicaties die veelal optreden bij mensen met diabetes, zoals hart-en vaatziekten, blindheid, de beruchte diabetesvoet, slechtziendheid en diabetische nefropathie (zie onze nieuwsbrief neropathie van april 2014). Jaarlijks sterven er wereldwijd 4 miljoen mensen aan de ernstige complicaties van diabetes. De verwachting is dat diabetes in 2030 wereldwijd de 7e belangrijkste oorzaak van overlijden zal zijn. Bedreigende ontwikkelingen voor onze wereldwijde volksgezondheid!